ورق آلیاژی چیست؟
ورق آلیاژی چیست؟ ورق هایی هستند که برای ساخت انواع محصولات آلیاژی آهنی از آنها استفاده می کنند. آلیاژ ها و ورق هایی که از انواع آلیاژها تولید می شوند کاربرد گسترده ای در صنایع مختلف دارند. برخی از آن ها مثل فولاد به وفور وجود داشته و قیمت بالایی دارند. برخی مانند برنز یا طلای سفید بسیار گرانقیمت هستند و مقدار کمی از آن ها به بازار عرضه می شوند.
در پاسخ به سوال ورق آلیاژی چیست؟ باید بگوییم منظور ورق هایی هستند که کاربردهای زیادی در تمامی صنایع از جمله ساختمان سازی، خودروسازی و… دارند. با توجه به کاربرد صنایع، نوع ورق و ترکیبات شیمیایی می تواند متفاوت باشد. در ادامه با مفهوم آلیاژ آشنا شده و جواب سوال را متوجه خواهید شد.
آنچه در ادامه مطلب خواهید خواند
آلیاژ چیست؟
ورق آلیاژی چیست؟ ابتدا باید با یک مفهوم مهم به نام آلیاژ آشنا شویم. آلیاژ واژه ای فرانسوی به معنای همجوش یا ترکیب دو یا چند عنصر با یکدیگر است. آلیاژ به معنای ترکیب یک یا چند عنصر فلز با یک یا چند عنصر فلزی دیگر است. به این صورت که یک عنصر به عنوان عنصر پایه در نظر گرفته می‌شود. روش‌های مختلفی برای ساخت آنها وجود دارد که معمول ترین روش، روش ذوب است.
هدف از ساخت آلیاژ، ایجاد تغییر در خواص فیزیکی ماده است. این تغییر موجب تقویت ماده می شود. افزایش سختی، چقرمگی، شکل‌پذیری، رسانایی، چگالی و… را می‌توان نام برد. نکته دیگر این است که فلزات به صورت خالص، دوام و استحکام بالایی ندارند و غیر قابل استفاده در صنایع هستند، مانند آلومینیوم. آلیاژ ها به دو دسته تقسیم می شوند:
- آلیاژ آهنی: فلز پایه آن آهن است، مانند چدن که از آهن و کربن زیاد تولید می شود.
- آلیاژ غیرآهنی: آلیاژ های دیگری وجود دارند که فلز پایه یا عنصر پایه آن آهن نیست، بلکه از سایر فلزات هستند. از ترکیب یک یا چند عنصر فلزی غیرآهنی، آلیاژ جدید با ویژگی های جدید تولید می شود. به طور مثال از ترکیب روی و مس، برنج تولید می شود. بنابراین می‌توان گفت این آلیاژها از فروآلیاژها تهیه می شوند.
فروآلیاژ چیست؟
ورق آلیاژی چیست؟ یک مفهوم مهم دیگر وجود دارد که واژه فروآلیاژ است. در صنعت تولید فلزات و ریخته‌گری از فروآلیاژ ها به عنوان مواد افزودنی در ساخت فولاد و آلیاژها استفاده می کنند. فروآلیاژها، آلیاژهایی متشکل از عنصر آهن و درصد بسیار زیادی از یک یا چند عنصر دیگر است (سیلیس، منگنز، کروم، وانادیوم و…). دلیل ترکیب آن ها با عنصر آهن به چند دلیل است:
- ساختار تشکیل دهنده آن ها بسیار شکننده است.
- این عناصر به صورت خالص گرانقیمت و کمیاب هستند.
- فروآلیاژها باعث ایجاد خواص شگفت انگیزی در ورق های آلیاژی، فولادی و... خواهند شد.
- این عناصر به صورت فروآلیاژ دارای نقطه ذوب پایین تری هستند و به راحتی با آهن و فولاد ترکیب می شوند.
برخی از انواع فروآلیاژها مانند فروسیلیس، فرومنگنز، فروسیلیکو منگنز، فرووانادیوم، فروکرومیوم، فرومولیبدن، فروفسفر و… را می توان نام برد. آلیاژ ها به دو روش در کوره بلند و کوره قوس الکتریکی تولید می شوند.
ورق آلیاژی چیست؟
ورق آلیاژی چیست؟ تا حدودی به این سوال جواب دادیم. در واقع ورق آلیاژی، ورق های فلزی هستند که عنصر تشکیل دهنده آن ها از عناصر فلزی مختلف تشکیل می شوند. یک عنصر فلزی به عنوان عنصر پایه انتخاب می شود. یک یا چند عنصر فلزی و غیرفلزی دیگر به آن افزوده می‌شوند. عناصر افزودنی می‌توانند فروآلیاژها باشند. عنصر پایه و عناصری که به آن افزوده می‌شوند کاربرد آن را مشخص میکنند. همچنین بر قیمت نهایی ورق آلیاژی تاثیر می گذارند. در نتیجه می توانند قیمت آن را کم یا زیاد کنند.
به دلیل ویژگی هایی که هر یک از عناصر به صورت خالص دارند معمولاً حدود 90% از انواع فلزات به صورت آلیاژ استفاده می شوند. در ادامه مبحث ورق آلیاژی چیست؟ انواع ورق آلیاژی فولادی و… را به شما معرفی می کنیم. ورق آلیاژی به دو صورت روانه بازار می شود، شیت (ورق های بریده) و کویل.
ورق های آلیاژی فولادی
ورق آلیاژی چیست؟ در تقسیم بندی ورق های آلیاژی گفتیم که به دو دسته تقسیم می‌شود. آلیاژ آهنی که از ترکیب آهن و کربن بیشتر به دست می‌آید. ورق های آلیاژی فولادی با توجه به نوع عناصری که با هم ترکیب می شوند متفاوت هستند. انواع ورق های آلیاژی فولادی عبارتند از:
- ورق ST44: در ساخت انواع قطعات صنعتی استفاده می کنند.
- ورق st37: ورق فولاد معمولی است که از آهن و کربن تشکیل شده است.
- ورق A36 (ورق دریایی): به روش نورد سرد تولید می‌شود و در برابر خوردگی مقاوم است. برای کشتی سازی از آن استفاده میکنند.
- ورق A283: قابلیت جوشکاری و خمکاری بالایی دارد و در چهار گرید (A، B، C و D) تولید می شود. برای ساخت انواع مخازن کاربرد دارد.
- ورق A516: به روش نورد گرم و در چهار گرید تولید می شود. به دلیل مقاومت دمای بالایی که دارد در صنایع گاز، نفت و صنعت پتروشیمی از آن استفاده می کنند.
- ورق ST52: جزو ورق سیاه محسوب می‌شود که از ترکیب منگنز و سیلیسیم به دست می‌آید. قابلیت جوشکاری داشته و در ساخت برخی لوله‌ها، پل ها و دیواره ریل به کار برده می شود.
انواع ورق های آلیاژی
ورق آلیاژی چیست؟ اکنون شما را با انواع ورق های آلیاژی آشنا می کنیم. انواع ورق های آلیاژی عبارتند از:
آلیاژ استیل
یک نوع ورق آلیاژی مهم است که در صنایع مختلف از آن استفاده می کنند. جزو تولیدات استراتژیک محسوب می شود. ویژگی های خاص آن در میان سایر فلزات، آن را منحصر به فرد کرده است. مقاومت در برابر زنگ زدگی، مقاومت در برابر سایش و مقاومت در برابر از ویژگی های این نوع ورق هستند. در صنایع نفت، گاز، پالایش، پتروشیمی، تولید ظروف آشپزخانه و… از آن استفاده می کنند. در دو نوع ورق استیل بگیر و ورق استیل نگیر تولید می شود.
ورق برنجی
آلیاژی است که از ترکیب روی و مس تولید می شود. همچنین دارای آهن، منگنز و… است. زرد رنگ است، قابلیت بازیافت داشته و خاصیت مغناطیسی ندارد. جداسازی آن از سایر فلزات بسیار آسان است. قابلیت انتقال حرارتی و الکتریکی از ویژگی های دیگر آن است. در سه نوع ورق برنجی نرم، نیمه سخت و سخت تولید می شود. به لحاظ عیار نیز به چهار دسته تقسیم می شود، پرعیار، کم عیار، حاوی سیلیسیوم، حاوی آلومینیوم و قلع.
انواع ورق های آلیاژی
آلیاژی است که از ترکیب روی و مس تولید می شود. همچنین دارای آهن، منگنز و… است. زرد رنگ است، قابلیت بازیافت داشته و خاصیت مغناطیسی ندارد. جداسازی آن از سایر فلزات بسیار آسان است. قابلیت انتقال حرارتی و الکتریکی از ویژگی های دیگر آن است. در سه نوع ورق برنجی نرم، نیمه سخت و سخت تولید می شود. به لحاظ عیار نیز به چهار دسته تقسیم می شود، پرعیار، کم عیار، حاوی سیلیسیوم، حاوی آلومینیوم و قلع.
ورق آلیاژی قلع اندود
تمام ورق های فولادی در مقابل رطوبت دچار زنگ زدگی و اکسید می شوند. این موضوع باعث خوردگی فولاد شده و عمر مقاطع فولادی را کاهش می دهد. برای پیشگیری از این امر، ورق های فولادی را قلع اندود می کنند. از این ورق ها در صنایع کنسروسازی، خودرو و… استفاده می کنند.
ورق آلیاژی آمالگام
در ترکیب این نوع ورق از فلز پایه جیوه و یک یا چند عنصر دیگر استفاده می کنند. اکثر فلزات می توانند با جیوه ترکیب شوند (به جز آهن، تنگستن، تانتالیوم و پلاتین). آمالگام های جیوه-نقره و نقره-قلع در دندانپزشکی مورد استفاده قرار می گیرند.
ورق آلیاژی برنز
از ترکیب یک عنصر پایه به نام مس و عناصر دیگر مانند قلع و فسفر تشکیل می شود. در صنایع الکترونیک بسیار کاربرد دارد. همچنین در تولید پیچ، مهره و بست، پروانه کشتی و ابزار های موسیقی از آن استفاده می کنند.
ورق آلیاژی پیوتر (مسوار)
از عنصر پایه قلع تولید می شود. عنصر مس نیز به آن افزوده می‌شود. در ساخت انواع ظروف تزئینی و دکوراتیو، ساخت زیورآلات و… از این نوع ورق استفاده می شود.
ورق آلیاژی ساخته شده با فلزهای گرانقیمت
ورق آلیاژی چیست؟ تا اینجا با این سوال به طور کامل پاسخ داده شد و انواع آن را بیان کردیم. برخی از ورق های آلیاژی، کمیاب و گرانقیمت هستند، زیرا در ترکیب آن ها از فلزات گرانبها مانند طلا و نقره استفاده می کنند.
انواع ورق های آلیاژی گرانقیمت عبارتند از:
- طلای رزگلد: از ترکیب مس و طلا به دست می آید.
- طلای سفید: از ترکیب روی، نیکل، مس، نقره، منگنز و پالادیوم، طلای سفید به دست می آید.
- نقره استرلینگ: از ترکیب نقره و مس به دست می‌آید. در ساخت انواع زیورآلات از آن استفاده می کنند.
