انواع میلگرد و کاربرد های آنها

انواع-میلگرد-آهن-معدن

انواع میلگرد یکی از مصالح ساختمانی مهم در ساخت سازه های بتنی هستند. امروزه از فولاد و عناصر فلزی مختلف در صنعت ساخت و سازها استفاده می کنند. سازه های مختلف از جنس فولاد، آهن و عناصر دیگر مانند آلومینیوم، استیل و… ساخته می شوند. یکی از پرکاربردترین محصولات فولادی که استفاده می شود انواع میلگرد است. به دلیل اینکه میلگرد باعث افزایش مقاومت کششی بتن در برابر نیروهای لرزشی و کششی است.

میلگرد موجب افزایش مقاومت کششی، خمشی، چرخشی و مقاومت بتن در برابر حرارت می‎شود. در واقع هیچ یک از آن‎ها به تنهایی نمی توانند یک ساختمان را بسازند. انواع میلگرد کف، دیوارها، سقف و حتی شالوده ساختمان ها را در بر گرفته است. به طور مثال از میلگرد حرارتی برای سقف تیرچه بلوک استفاده می شود.

آنچه در ادامه مطلب خواهید خواند

میلگرد چیست؟ (Rebar)

پیش از آشنایی با انواع میلگرد و روش های ساخت آن با «میلگرد» آشنا می‎شویم. میلگرد یکی از انواع پروفیل با مقاطع فولادی استوانه ای و توپر است. با ضخامت های متفاوت و بسیار کم، با طول زیاد تولید می شود که به دو صورت شاخه‌‎ای و کلافی تولید می‌کنند. این مقاطع فولادی اکثراً از فولاد کربن متوسط (با توجه به نیاز درصد کربن یا عناصر فلزی دیگر تغییر می‌کند) تولید می‎شوند. اکثر ساختمان هایی که با بتن ساخته می شوند باید در آن‎ها از میلگرد استفاده کنند که به آن مسلح کردن بتن می‎گویند.

روش ساخت میلگرد

در روش ساخت انواع میلگرد مراحل اولیه و مقدماتی به صورت مشترک وجود دارند. ابتدا سنگ آهن استخراج شده تبدیل به کنسانتره آهن، گندله و آهن اسفنجی می‌شود. سپس فولاد در کوره بلند، کوره القایی و… ذوب می شوند. در مرحله بعد فولاد ذوب شده به شمش تبدیل خواهد شد. برای تبدیل کردن مواد مذاب از دو روش استفاده می کنند:

انواع-میلگرد-آهن-معدن

از مهمترین عواملی که بر کیفیت و قیمت میلگرد تاثیر می‌گذارد روش ساخت آن است. انواع روش های ساخت عبارتند از:

نورد گرم

در این روش از غلتک استفاده می شود. شمش ها تا دمای 1200 درجه سانتیگراد می رسند که از بین غلتک ها عبور داده می‌شوند. از عرض و ضخامت آن‎ها کاسته و بر طولشان افزوده می‌شود. این ورق ها برخلاف یکدیگر حرکت می کنند. نوار نقاله آن را به جلو هدایت می‌کند و در نهایت آج گذاری انجام می شود.

نورد سرد

در این روش دما نزدیک دمای اتاق است. از نیروهای مکانیکی برای تبدیل شمش به انواع میلگرد استفاده می‎کنند. این روش باعث جابجایی و درهم شکستگی ساختار کریستالی فولاد می‎شود. این بی‌نظمی باعث تولید فولاد سخت تر و مقاوم تر می‎شود، به عبارتی مقاومت تسلیم را افزایش می‎دهد. البته باعث کاهش شکل پذیری میلگرد خواهد شد.

میکرو آلیاژی

برای افزایش استحکام فولاد از مواد دیگری مانند فرووانادیوم، تیتانیوم و… استفاده می‎کنند. این مواد در دسته فروآلیاژ ها قرار دارند. این فروآلیاژها یک نوع تصفیه کننده هستند که موجب شکل گیری کاربیدهایی بین فلز شده و مقاومت آن را افزایش می‌دهد. این میلگرد برای مناطق زلزله خیز مناسب است.

روش ترمکس (حرارت و خنک کاری)

در این روش فولاد حرارت دیده را توسط سیال (آب یا روغن) به سرعت سرد می‎کنند. این امر باعث می‎شود ساختار فولاد سخت و شکننده شود. سپس دوباره آن را حرارت می دهند. حرارت دهی دوباره باعث افزایش شکل پذیری و کاهش سختی فولاد می شود. افزایش شکل پذیری به دلیل کربن کمتر است.

در ادامه با انواع میلگرد و کاربرد هر یک از آن‎ها آشنا می‎شویم.

انواع میلگرد بر اساس شکل ظاهر

اولین دسته بندی که برای انواع میلگرد مطرح می‎شود دسته بندی بر اساس شکل ظاهری می‎باشد. شناخت این دسته بندی مقدمه‎ای بر آشنایی انواع میلگرد بر حسب استاندارد روسی است:

میلگرد ساده (Plain Rebar): سطح این نوع میلگرد کاملا ساده و صاف است. در ضخامت‎های 6 الی 50 میلیمتر تولید می‎شود. برای پوشش درز انقباضی در فرودگاه و… مناسب است که مانع ایجاد ترک می شود.

میلگرد آجدار (Deformed Rebar): سطح میلگرد دارای برجستگی‌هایی است که خود به سه نوع تقسیم می شود:

انواع-میلگرد-آهن-معدن

انواع میلگرد بر حسب استاندارد

رایج ترین استاندارد در ایران برای ساخت انواع میلگرد استفاده از استاندارد روسی است. استانداردهای دیگری مانند JZS (ژاپن)، ASTM (آمریکا)، DIN (آلمان) و IS6 (سازمان بین المللی استاندارد) را می توان نام برد.  هر یک از موارد ذکر شده دارای تنش جاری و تنش گسیختگی مختص به خود هستند.

انواع میلگرد بر اساس استاندارد روسی عبارتند از:

انواع-میلگرد-آهن-معدن

انواع میلگرد بر اساس ساختار یا مقاومت

یک معیار مهم که در ساخت انواع میلگرد ملاک قرار می‌گیرد جنس و میزان مقاومت آن است. بهترین کارخانه های تولید پروفیل و میلگرد بر حسب نیاز مشتری مواد دیگری را به فولاد اضافه می‌کنند. عناصر آلیاژی و افزودنی مانند فروسیلیسیم، مس، نیکل، تیتانیوم، فرووانادیوم و مولیبدن را می‌توان نام برد. این ترکیبات شیمیایی بر روی ویژگی های فولاد تاثیر می‎گذارند.

انواع میلگرد بر اساس ساختار یا مقاومت عبارتند از:

از فیبرکربن (الیاف شیشه) ساخته می شود.

انواع-میلگرد-آهن-معدن

انواع میلگرد به لحاظ شکل و کاربرد

معمولا انواع میلگردها به شکل مقاطع فولادی شاخه‌ای (6 الی 12 متری) تولید می شوند. در برخی مواقع به شکل کلاف هستند. برای استفاده در ساخت و سازهای مختلف مانند ساختمان ها باید به اشکال مختلف تبدیل شوند که شامل موارد زیر می‌شوند:

ahanmadan