معرفی آلیاژ های غیر آهنی
آلیاژ های غیر آهنی در واقع آلیاژ هایی می باشند که از ترکیب فلزاتی به جز آهن ساخته می شوند. این آلیاژ ها برای اولین بار به صورت تصادفی کشف و ساخته شده اند. انسان ها حدود ۵ هزار سال قبل به طور تصادفی سنگ مس و قلع را باهم ذوب کردند و توانستند آلیاژی به نام برنز را تولید نمایند. این آلیاژ ها امروزه به انواع مختلفی تقسیم می شوند و هر یک از آن ها دارای قابلیت های خاص و منحصر به فردی می باشند. در حال حاضر شما می توانید از ترکیب فلزات غیر آهنی برای تولید مواد صنعتی دیگری مثل انواع آمیژان ها، فروآلیاژ ها ( فروسیلیس ، فرومنگنز ، فروسیلیکومنگنز و … ) نیز استفاده نمایید.
طبقه بندی آلیاژهای غیر آهنی
تنوع فلزات غیر آهنی سبب شده است که امروزه آلیاژ های غیر آهنی بسیار متنوع و گوناگونی تولید و در بازار وجود داشته باشند. به همین دلیل این آلیاژ ها را به طریق مختلفی تقسیم بندی می کنند تا شناسایی و استفاده از آن ها راحت تر باشد. از بهترین طبقه بندی این آلیاژ ها می توان به طبقه بندی بر اساس عنصر پایه اشاره کرد. در این طبقه بندی که در ادامه نیز به آن اشاره می کنیم، آلیاژهای غیر آهنی را بر اساس عنصر فلزی پایه آن ها تقسیم بندی می کنند.
آلیاژ های نیکل
آلیاژ های غیر آهنی نیکل جزو مهم ترین و کاربردی ترین آلیاژ های فعلی دنیا می باشند. عنصر نیکل یکی از فراوان ترین عناصر موجود در پوسته زمین می باشد که برای اولین بار در سال ۱۷۵۱ میلادی کشف شده است. این عنصر یک فلز چکش خوار با قابلیت شکل پذیری بسیار مناسب می باشد. لازم به ذکر است که عنصر نیکل علاوه بر شکل پذیری و چکش خواری مناسب از مقاومت بسیار قابل توجهی نیز برخوردار می باشد. در ادامه شما را با مهم ترین آلیاژ های ساخته شده با کمک این عنصر آشنا می کنیم.
نیکل – کروم
آلیاژ های غیر آهنی نیکل کروم جزو کاربردی ترین آلیاژ هایی می باشند که پایه آن ها عنصر نیکل است. این آلیاژ ها با نام اینکونل ( inconel ) شناخته می شوند و انواع مختلفی از آنها موجود است. از مهم ترین ویژگی های این آلیاژ ها می توان به مقاومت در برابر خوردگی، مقاومت در برابر ضربات فیزیکی، مقاومت در برابر درجه حرارت بالا و … اشاره کرد. از این آلیاژ ها در صنایع تولید تجهیزات دریایی مثل زیردریایی ها، کشتی ها، صنایع نفت و گاز، صنعت هوافضا و … استفاده می شود.
نیکل – مس
آلیاژ های غیر آهنی نیکل – مس یکی دیگر از مهم ترین آلیاژ های تولید شده با پایه نیکل می باشند. این آلیاژ ها نیز با نام مونل ( monel ) شناخته شده و کاربرد های متنوعی دارند. آلیاژ های نیکل – مس معمولا با عناصر دیگری مثل سیلیسیم و تیتانیوم نیز ترکیب می شوند. از مهم ترین ویژگی های این آلیاژ ها می توان به مقاومت بالا در برابر اسید ها و کاهند ها، انتقال مناسب جریان الکتریکی و … اشاره کرد. شما می توانید از این آلیاژ ها در صنایعی مثل تولید تجهیزات پزشکی، ساخت تجهیزات الکترونیکی، ساخت اتصالات دریایی و … اشاره کرد.
آلیاژ های مس
عنصر مس یکی دیگر از فلزات غیر آهنی دنیا می باشد که به صورت آلیاژ و خالص دارای کاربرد های بسیار متنوع می باشد. از مهم ترین خواص این عنصر می توان هدایت بالای جریان الکتریکی، هدایت مناسب گرما، قابلیت آلیاژ پذیری بسیار مناسب، شکل پذیری بالا، چکش خواری و … اشاره کرد. امروزه آلیاژ های غیر آهنی متنوعی با کمک این عنصر ساخته می شوند که در ادامه شما را با مهم ترین آن ها آشنا خواهیم کرد.
برنز
آلیاژ برنز یکی از مهم ترین آلیاژ های ساخته شده با کمک مس می باشد که ریشه در تاریخ تمدن های بشری دارد. بعضی از کارشناسان معتقد هستند که اولین آلیاژ غیر آهنی ساخته شده در دنیا، برنز می باشد. این آلیاژ معمولا با حدود بیش از ۶۰ درصد وزنی مس ساخته می شود. از مهم ترین زمینه های مصرف این آلیاژ می توان به تولید قطعات الکترونیکی، ساخت کالا های دیجیتال و … اشاره کرد.
برنج
برنج یکی دیگر از مهم ترین آلیاژ های غیر آهنی با پایه مس می باشد. این عنصر با حدود ۹۵ درصد مس و حدود ۵ درصد وزنی روی ساخته می شود. این آلیاژ یک محصول بسیار ایده آل برای ساخت قطعات الکتریکی می باشد و خاصیت هدایت جریان بسیار مناسبی دارد. آلیاژ برنج امروزه برای تولید ظروف، وسایل تزئینی و … نیز مورد استفاده واقع می شود. این آلیاژ با نماد XX2C و آلیاژ برنز با نماد XX4C شناخته می شود.
سایر
آلیاژ های غیر آهنی تولید شده با فلز پایه مس دارای تنوع بسیار زیاد و قابل توجهی می باشند. مس می تواند با عناصری مثل سیلیسیوم، آلومینیوم، نیکل، روی، سرب و … ترکیب شود و آلیاژ های مختلفی را به وجود اورد. آلیاژ های تولید شده با کمک مس در صنایعی مثل تولید تجهیزات دریایی، تولید قطعات خودرو، تولید مبدل های حرارتی، ساخت مواد مقاوم در برابر زنگ زدگی و .. کاربرد دارند.
آلیاژ های آلومینیوم
عنصر آلومینیوم بعد از آهن، پرکاربرد ترین فلز حال حاضر دنیا می باشد. آلیاژ های ساخته شده با کمک این عنصر نیز بعد از فولاد در لیست پرکاربردترین عناصر فلزی فعلی دنیا می باشند. آلیاژ های غیر آهنی ساخته شده با کمک آلومینیوم دارای ویژگی های خاص و منحصر به فردی مثل مقاومت در برابر خوردگی، وزن مناسب، مقاومت بالا، شکل پذیری بالا و … می باشد. شما می توانید آلیاژ های ساخته شده با کمک این عنصر را به دو دسته کلی آلیاژ های ریختگی و کارپذیر تقسیم نمایید.
آلومینیوم – منیزیم
آلومینیوم – منیزیم یکی از مهم ترین آلیاژ های ساخته شده با پایه آلومینیوم می باشد که با نماد 3XXX شناخته می شود. این آلیاژ دارای ویژگی هایی نظیر مقاومت بالا در برابر خوردگی، شکل پذیری و چکش خواری مناسب و …. می باشد. امروزه از این آلیاژ برای تولید مواد و محصولات مختلفی مثل تجهیزات دریایی، تولید قوطی و … استفاده می شود.
آلومینیوم – سیلیسیم
آلومینیوم – سیلیسیم با نماد 4XXX یکی دیگر از کاربردی ترین آلیاژهای غیر آهنی ساخته شده با کمک آلومینیوم می باشد. این آلیاژ دارای خاصیت شکل پذیری بسیار مناسبی می باشد. با ترکیب این عناصر شما می توانید اقدام به ساخت مواد اولیه صنعتی مهمی مثل فرو سیلیسیم نمایید و از آن در صنعت ریخته گری و تولید سایر آلیاژ های فلزی استفاده نمایید. تولید الکترود های جوشکاری، سیم لحیم و … جزء اصلی ترین زمینه های مصرف آلومینیوم – سیلیسیم می باشند.
آلومینیوم – منگنز
آلومینیوم – منگنز با قابلیت مقاومت بالا در برابر خوردگی، مقاومت بالا در برابر ضربات فیزیکی، نسبت وزن به حجم مناسب و … جزو مهمترین و کاربردی ترین آلیاژهای غیر آهنی می باشد. امروزه شما می توانید از عناصر به کار رفته در این آلیاژ برای تولید برخی از فرو آلیاژ ها و آمیژان ها مثل فرو منگنز و … استفاده نمایید. در حال حاضر از این آلیاژ برای ساخت تجهیزات آشپزخانه، ساخت ماشین آلات صنعتی و … اشاره می شود.
در انتها لازم به ذکر است که آلیاژ های غیر آهنی دارای انواع دیگری نیز می باشند که ما در این مقاله، مهم ترین و کاربردی ترین آن ها را به شما معرفی کردیم.
