به طور کلی، یکی از رایجترین مواد معدنی در جهان، سنگ آهن است. سه تولیدکننده بزرگ این فلز گرانبها در کشورهای برزیل، استرالیا و آفریقا قرار دارند. ایران نیز هر چند از کشورهای صاحب نام در تولید سنگ آهن به شمار نمیرود، با این حال از معادن سنگ آهن ارزشمندی برخوردار میباشد. در این مقاله پس از مروری بر مهمترین معادن سنگ آهن جهان، به معادن آهن فعال در ایران پرداخته میشود. به طور حتم، این مقاله در بهبود شناخت شما از انواع معادن جهان و ایران، مثمر ثمر خواهد بود.
آنچه در ادامه مطلب خواهید خواند
سنگ آهن و موارد استفاده از آن
سنگ آهن، اکسیدهایی سرشار از آهن بوده و به طور طبیعی در اشکال مختلفی یافت میشود. اما مهمترین اشکال این سنگ معدن، هماتیت و مگنتیت است که جهت تولید فولاد به کارخانههای فولاد سازی فروخته میشود. همچنین از این سنگ به عنوان ماده اولیه در تولید سنگ آهن متخلخل ( ماده اولیه در کوره بلند آهن سازی ) استفاده میشود. که ابتدا آنها را تبدیل به کنسانتره سنگ آهن و گندله آهن و آهن اسفنجی تبدیل میکنند. که خروجی آن فولاد کربنی شمش چدن و … میباشد لازم به ذکر است که اگرچه قیمت این فلز در سال های اخیر کاهش یافته است، با این حال تقاضای این سنگ آهن ، پایان ناپذیر است. جهت شناخت مهمترین معادن آهن در سطح جهان و همچنین معادن آهن فعال در ایران، تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
مهمترین معادن آهن در سطح جهان
در ادامه ،10 معدن برتر سنگ آهن در جهان را بر اساس ذخایر اثبات شده و احتمالی بررسی می کنیم. بر اساس گزارش ماینینگ دیجیتال، 10 معدن برتر سنگ آهن در جهان به این شرح است:
معادن رتبه دهم تا ششم
- کارارا (استرالیا):
معدن کارارا واقع در غرب استرالیا، دهمین معدن بزرگ سنگ آهن در جهان است. اگرچه این سایت در سال 2013 به بهره برداری رسیده است، با این حال ، انتظار میرود که این معدن تا 30 سال آینده، بیش از 30 میلیون تن در سال تولید کند.
- میناس ریو (برزیل):
پروژه Minas-Rio در ریودوژانیرو برزیل، در رتبه نهم از معادن برتر سنگ آهن قرار دارد. این مجتمع 8 میلیارد دلاری ، سالانه حدود 27 میلیون تن سنگ آهن تولید میکند. این سایت شامل معادن روباز، یک کارخانه بهرهبرداری، یک خط لوله 535 کیلومتری دوغاب، کارخانه فیلتر و یک پایانه صادراتی است.
- چیچستر هاب (استرالیا):
معدن چیچستر هاب در غرب استرالیا که متعلق به چهارمین تولیدکننده بزرگ سنگ آهن در جهان، گروه فلزات فورتسکیو (FMG) است، دارای 1.51 میلیارد تن ذخایر اثبات شده و احتمالی سنگ آهن است. این سایت به عنوان هشتمین معدن سنگ آهن بزرگ، از دو معدن روباز سنگ آهن تشکیل شده است که سالانه 90 میلیون تن سنگ آهن تولید میکند.
- معدن همرسلی (استرالیا):
معدن همرسلی که در شمال پرث در منطقه پیلبارا در استرالیای غربی واقع شده است، هفتمین معدن سنگ آهن بزرگ در جهان است. این معدن دارای حدود 1.72 میلیارد تن ذخایر قطعی و احتمالی سنگ آهن است.
معادن رتبه پنجم تا اول
- سیماندو (آفریقا):
معدن بحث برانگیز سیماندو در گینه آفریقا، ششمین معدن سنگ آهن بزرگ جهان با حدود 1.84 میلیارد تن سنگ آهن است. این سایت، شامل معادن روباز، یک راه آهن و یک بندر میباشد. پس از توسعه، انتظار می رود این سایت 95 میلیون تن در سال تولید کند.
- زاناگا (جمهوری کنگو):
معدن سنگ آهن زاناگا واقع در جنوب کنگو، تخمین زده می شود که حاوی 2.5 میلیارد تن فلز گرانبها باشد. این پروژه که توسط گلنکور و شرکت سنگ آهن زناگا در حال توسعه است، در دو فاز در حال ساخت است. پس از تکمیل، فاز اول 14 میلیون تن سنگ آهن در سال تولید میکند و فاز دوم ظرفیت تولید سالانه را به 30 میلیون تن افزایش میدهد.
- وارگم گرانده (برزیل):
معدن وارگم گرانده، چهارمین معدن بزرگ سنگ آهن در جهان است. این معدن که در ایالت میناس گرایس در برزیل واقع شده است، تخمین زده می شود که دارای 2.53 میلیارد تن ذخایر قطعی و احتمالی سنگ آهن باشد.
- میناس ایتابیریتوس (برزیل):
یکی از بسیاری از معادن سنگ آهن در برزیل، Minas Itabiritos با ذخیره اثبات شده و احتمالی سنگ آهن 2.78 میلیارد تن در رتبه سوم قرار دارد.
- سامارکو آلگریا (برزیل):
معدن سامارکو آلگریا در برزیل با حدود 2.97 میلیارد تن سنگ آهن اثبات شده و احتمالی، دومین معدن بزرگ سنگ آهن در جهان است. عملیات معدن روباز، که یک سرمایه گذاری مشترک با BHP Billiton و Vale است، از دو گودال فعال الجزایر جنوبی و الگری شمالی تشکیل شده است و از سال 2000 شروع به کار کرده است. انتظار می رود عمر ذخایر این معدن تا سال 2053 برسد.
- کاراخاس (برزیل):
عنوان بزرگترین معدن سنگ آهن در جهان متعلق به معدن کاراخاس برزیل با حدود 7.27 میلیارد تن سنگ آهن است. این سایت که از یک عملیات روباز در ناحیه کاراخاس در شمال برزیل تشکیل شده است، در حال حاضر در حال توسعه 19.6 میلیارد دلاری برای توسعه یک معدن بیشتر و اضافی در سایت است که به افزایش عمر معدن تا سال 2065 کمک می کند. پس از بهره برداری کامل معدن جدید، انتظار میرود که این معدن به ظرفیت تولید 90 میلیون تن در سال برسد.
انواع معادن آهن فعال در ایران
پیش از بیان انواع معادن آهن فعال در ایران ، لازم به ذکر است که هر چند ایران در سطح دنیا از کشورهای پیشرو در استخراج سنگ آهن به شمار نمیآید، با این حال، به دلیل دارا بودن معادن متعددی از جمله معادن آهن، کشور ثروتمندی محسوب میشود. در ادامه به انواع معادن سنگ آهن در کشورمان اشاره میشود:
- معادن سنگ آهن واقع در خراسان
- معادن سنگ آهن واقع در کاشان – اصفهان
- معادن سنگ آهن واقع در ملایر- اراک
- معادن سنگ آهن واقع در جلال آباد زرند
- معادن سنگ آهن گل گهر
- معادن سنگ آهن واقع در بافق
- معادن سنگ آهن واقع چغارت
- معادن سنگ آهن واقع در بیجار
- معادن سنگ آهن چادرملو
مهمترین معادن سنگ آهن ایران
لازم به ذکر است که معادن سنگ آهن چغارت، چادرملو و گل گهر از مهمترین معادن آهن فعال در ایران است و در ادامه به طور مشروح به بررسی این معادن میپردازیم:
- معدن سنگ آهن چغارت
این معدن سنگ آهن که در بافق قرار دارد، از نخستین معادن آهن فعال در ایران بوده و یکی از مهمترین نهادهای تامین کننده شرکت ذوب آهن اصفهان از زمان بنیانگذاری و تاسیس آن به شمار میرود. لازم به ذکر است که بلوک معدنی بافق به دلیل دارا بودن و ذخیره بیش از یک سوم سنگ آهن کشور، به عنوان یکی از مهمترین معادن سنگ آهن کشور شناخته میشود.
- معدن سنگ آهن چادرملو
در حال حاضر، این معدن ( واقع در میانه کویر مرکزی و 180 کیلومتری شمال شرق استان یزد) به عنوان بزرگترین تولید کننده کنسانتره سنگ آهن در کشور محسوب میشود. لازم به ذکر است که ذخیره احتمالی این معدن 320 میلیون تن بوده و به نظر میرسد ذخایر سنگ آهن این معدن تنها تا 10 سال دیگر قابل استفاده میباشد.
- معدن سنگ آهن گل گهر
این معدن که در شهرستان سیرجان واقع میشود، نسبت به معادن دیگر از ذخایر سنگ آهن بسیار بیشتری برخوردار بوده و با ذخیره قطعی 219 میلیون تن و همچنین با ذخیره احتمالی یک میلیارد تن، بزرگترین معدن سنگ آهن خاورمیانه به شمار میرود. شایان ذکر است که در حال حاضر تولیدات حاصل از سنگ آهن استخراجی این معدن را محصولاتی همچون سنگ دانه بندی شده، کنسانتره سنگ آهن و همچنین گندله سنگ آهن تشکیل میدهد.