جدول اشتال ناودانی؛ یک ابزار ضروری در صنعت فولاد
جدول اشتال ناودانی در بازار آهن به میزانی اهمیت دارد، که لازم است تمام مهندسان سازه و افرادی که تمایل به خرید ناودانی دارند، نسبت به آن اشراف کامل داشته باشند. به عبارت دیگر ناودانی‌ها محصولات مهمی در صنایع فولاد به شمار می‌روند، که در اندازه‌ها و وزن‌های مختلفی تولید و به بازار عرضه می‌گردند.
از این رو خریداران نیاز دارند تا از طریقی به اطلاعات هر نوع ناودانی دست یابند، سپس با بررسی ناودانی‌های مورد نیاز خود برای سازه، این نوع محصولات فولادی را خریداری کنند. در جدول اشتال می‌توان به اطلاعات کاملی از انواع سازه‌های فلزی، انواع میلگرد، گندله آهن و دیگر محصولات فولادی دست یافت و سپس اقدام به خرید محصول مورد نظر نمود. ناودانی‌هایی که در بازار آهن به فروش می‌رسند، در دو دسته سبک و سنگین هستند.
اطلاعات این نوع محصولات در این جدول به درستی و دقیق بررسی می‌شود. در واقع ناودانی سبک به ناودانی‌هایی گفته می‌شود که وزن و ابعاد آن کمی با استاندارد جدول وزنی ناودانی متفاوت است. در حالی که منظور از ناودانی‌های سنگین، همان ناودانی هستند که وزنشان طبق استاندارد جدول اشتال به تولید می‌رسند.
پس مهندسان سازه و افرادی که نیاز به تهیه ناودانی‌های فولادی دارند، می‌توانند از جدول اشتال استفاده کنند؛ زیرا در این جدول اطلاعات کامل در خصوص انواع ناودانی‌ها بیان شده و مهندسان بسته به نیاز خود، می‌توانند ناودانی‌های مناسب را خریداری کنند.
فرمول محاسبه وزن ناودانی در جدول اشتال
در جدول اشتال ناودانی، ناودانی‌ها با دو علامت C و U نمایش داده شده‌اند. این نوع ناودانی‌ها طبق استاندارد ابعادی UPE و UPN تولید شده و به بازار عرضه می‌گردند. البته از این میان بیشتر ناودانی‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرند که طبق استاندارد UPN تولید شده و ناودانی‌های اروپایی نامیده می‌شوند. ممکن است افراد بسیاری با این نوع علائم اختصاری در جدول اشتال آشنا نباشند.
اما برای آنها مهم است که بدانند برای محاسبه وزن ناودانی مورد نیاز خود، باید از چه فرمولی استفاده کنند. یکی از ساده ترین فرمول‌هایی که می‌توان با استفاده از آن وزن ناودانی‌ها را در جدول اشتال مورد محاسبه قرار دارد به شرح ذیل است:
وزن ناودانی = طول ناودانی ( بر حسب متر) * وزن یک متر ناودانی بر اساس جدول اشتال (برحسب کیلوگرم)
تنها کافیست در این فرمول اعداد مندرج در جدول اشتال جایگزین شود، تا در نهایت وزن ناودانی محاسبه گردد. برای این که اعداد لازم را در این فرمول قرار دهید، نیاز به استفاده از جدول اشتال ناودانی خواهید داشت. البته این نکته را نیز در نظر داشته باشید که برای محاسبه وزن سنگ آهن، میلگرد حرارتی و دیگر محصولات فولادی نمی‌توان از این فرمول استفاده کرد؛ زیرا هر محصولی برای محاسبه وزن فرمول خاص خود را دارد. از این رو فرمول بیان شده تنها برای محاسبه ناودانی‌ها مناسب خواهد بود.
در جدول اشتال میلگرد به‌طور کلی اطلاعات میلگردها در دو نوع آجدار و ساده که در بازار ارائه می‌شوند، درج شده است. این اطلاعات به مهندسان سازه این فرصت را می‌‌دهد تا بتوانند میلگردهای مناسب را متناسب با شرایط پروژه انتخاب کنند. به این صورت که در زمان انتخاب سطح مقطع و قطر میلگرد باید محاسبه گردد تا استاندارد بودن وزن و قطر میلگرد را با اعداد جدول مقایسه نمایند.
در کل می‌توان گفت جدول اشتال میلگرد به منظور محاسبه وزن میلگرد استفاده می‌شود؛ در واقع برای محاسبه وزن استاندارد میلگرد، تعداد و طول میلگردهای داخل نقشه را با ضرب کردن با مقداری که برای هر متر میلگرد درج شده است می‌توان انجام داد. این جدول به پیمانکاران کمک می‌کند تا نسبت به هزینه‌ای که در نظر دارند، بتوانند بهترین نوع میلگرد را با حداکثر استحکام و مقاومت برای ساختمان و سازه مورد نظر خود تهیه کنند. استفاده از این جدول به دلیل اینکه بر پایه استانداردهای بین‌المللی است دقیق‌تر از دیگر روش‌ها خواهد بود.
مشخصات انواع ناودانی ها در جدول اشتال ناودانی
همانطور که پیش از این بیان نمودیم، ناودانی ها طبق دو استاندارد UPE و UPN تولید شده و به بازار عرضه می‌شوند. هر یک از این ناودانی ها دارای ویژگی های خاصی هستند که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
ناودانی UPE
این نمونه از ناودانی‌ها حاوی دو بال موازی هستند و نسبت به ناودانی دیگر از وزن سبک‌تری برخوردارند. در صنعت ایران بسیار از این نوع ناودانی‌ها به کار می‌گیرند. به گونه‌ای که می‌توانیم بگوییم بیش از 90 درصد صنعت ایران، از ناودانی‌هایی با لبه‌های موازی استفاده می‌کند. این نوع ناودانی‌ها طبق استاندارد ISIRI در ایران و GOST روسیه تولید شده و به بازار عرضه می‌گردند. از آنجایی که این نوع ناودانی‌ها از وزن سبکی برخوردارند، در جدول اشتال ناودانی در دسته ناودانی‌های سبک قرار می‌گیرند. می‌توان در این جدول به خوبی ابعاد، اندازه و وزن این ناودانی‌ها را مشاهده کرده و بسته به نیاز در سازه مورد نظر، اقدام به محاسبه و خرید آنها نمود.
ناودانی UPN
نوع دیگری از ناودانی‌ها که مشخصات آنها در جدول اشتال ناودانی وجود دارد، ناودانی‌های UPN هستند. این ناودانی‌ها طبق استاندارد اروپا تولید شده و به بازار عرضه می‌گردد. از این رو با نام ناودانی‌های اروپایی نیز شناخته شده و می‌توان آنها را خریداری کرد. وزن ناودانی‌های یو پی ان نسبت به ناودانی‌های یو پی ای سنگین‌تر است. در اصل وزن این ناودانی‌ها به استاندارد جدول اشتال نیز نزدیک‌تر است. به همین دلیل از ناودانی‌های UPN بیشتر برای پروژه‌های بزرگ و سازه‌های سنگین به کار گرفته می‌شود. می‌توان آنها را به‌صورت تکی یا دوبل در ستون‌ها، تیرها، بادبندها و حتی ساخت خرپاها مورد استفاده قرار داد. ناودانی‌های UPN طبق استاندارد اروپایی DIN 1026 تولید شده و در ابعاد 40 تا 400 در بازار موجود هستند. از این ناودانی‌ها در کنار موارد یاد شده، می‌توان برای تجهیزات ساخت و ساز، اسکلت کامیون، قاب و پایه‌های ماشین‌آلات، ساختمان، ترمیم بناهای معماری، چارچوب، تشکیلات دریایی و… نیز استفاده کرد. تمامی‌اطلاعات آنها در جدول اشتال ناودانی وجود دارد و می‌توان بسته به این اطلاعات اقدام به محاسبه وزن ناودانی‌ها نمود. سپس بسته به محل مورد استفاده آنها را خریداری کرد.
منظور از حروف h و b در جدول اشتال ناودانی چیست؟
همانطور که شرح داده شد، در جدول اشتال علائم بسیاری وجود دارند. حتی افرادی که نمی‌دانند پروفیل چیست یا ورق آلیاژ چیست نیز، می‌توانند با استفاده از علائم اختصاری این محصولات فولادی از جدول اشتال اقدام به محاسبه وزن آنها نمایند. اما در خصوص ناودانی‌ها و علائمی که در جدول ناودانی قید شده است، باید به دو حرف h و b اشاره کنیم.
حرف h در جدول اشتال ناودانی همان ارتفاع ناودانی است در حالی که منظور از حرف b، یعنی همان پهنای باله ناودانی؛ به همین دلیل تنها مهندسانی می‌توانند به خوبی از جدول اشتال استفاده کنند، که با این حروف و معانی آنها آشنایی کامل دارند. در غیر این صورت افراد معمولی هر چقدر هم که به این جداول توجه کنند، باز هم قادر نخواهند بود از آن استفاده لازم را ببرند. پس آشنایی با جدول اشتال برای تمامی‌افرادی که در حوزه فولاد و سازه فعالیت می‌کنند، لازم و ضروری خواهد بود.
مزیت‌های این ابزار
این ابزار به‌عنوان یک مرجع برای بررسی استاندار محصولات فولادی به کار گرفته می‌شود و موجب تأثیرات زیادی می‌شود که به شرح ذیل است:
حرف h در جدول اشتال ناودانی همان ارتفاع ناودانی است در حالی که منظور از حرف b، یعنی همان پهنای باله ناودانی؛ به همین دلیل تنها مهندسانی می‌توانند به خوبی از جدول اشتال استفاده کنند، که با این حروف و معانی آنها آشنایی کامل دارند. در غیر این صورت افراد معمولی هر چقدر هم که به این جداول توجه کنند، باز هم قادر نخواهند بود از آن استفاده لازم را ببرند. پس آشنایی با جدول اشتال برای تمامی‌افرادی که در حوزه فولاد و سازه فعالیت می‌کنند، لازم و ضروری خواهد بود.
دقت در محاسبات مهندسی
این جدول شامل پارامترهایی مانند ممان اینرسی (Ix, Iy)، مدول مقطع (Wel.x, Wel.y) و شعاع ژیراسیون (ix, iy) است که برای تحلیل باربری و پایداری سازه ضروری هستند.
صرفه‌جویی در زمان و هزینه
با استفاده از این ابزار، نیازی به محاسبات دستی پیچیده برای تعیین وزن یا ابعاد ناودانی نیست؛ این امر زمان طراحی را کاهش داده و از خطاهای انسانی جلوگیری می‌کند.
تمایز بین ناودانی سبک و سنگین
این ویژگی به خریداران کمک می‌کند تا محصول مناسب برای پروژه‌های صنعتی یا ساختمانی را انتخاب کنند.
پشتیبانی از استانداردهای بین‌المللی
این جدول بر اساس استانداردهای معتبری مانند DIN (آلمان)، GOST (روسیه) و ISIRI (ایران) تهیه شده است که ناودانی‌های انتخاب شده با الزامات جهانی سازگار هستند.
کاربردهای گسترده در پروژه‌ها
اطلاعات جدول اشتال برای استفاده در انواع پروژه‌ها از جمله ساخت پل‌ها، ستون‌ها، خرپاها و بادبندها مفید است.
محاسبه سریع وزن و هزینه
ستون‌های مربوط به وزن هر متر (G) و مساحت مقطع (A) در جدول، امکان برآورد سریع وزن شاخه‌های ناودانی و هزینه‌های پروژه را فراهم می‌کنند.
راهنمای انتخاب سایز بهینه
با مقایسه پارامترهایی مانند ضخامت جان (s) و بال (t)، کاربران می‌توانند ناودانی با مقاومت مناسب برای بارهای وارده انتخاب کنند.
ابزاری دقیق برای محاسبات و بررسی کیفیت آهن آلات
این جدول نه تنها به‌عنوان یک ابزار فنی دقیق، بلکه به‌عنوان معیاری برای کنترل کیفیت محصولات فولادی عمل می‌کند. استفاده از آن در پروژه‌های بزرگ صنعتی و ساختمانی، تضمین‌کننده ایمنی و اقتصادی بودن سازه است. در واقع این ابزار تنها یک لیست اعداد نیست، بلکه یک ابزار مدیریت پروژه است که دقت فنی، صرفه‌جویی مالی و سرعت اجرا را همزمان تأمین می‌کند. استفاده صحیح از این جدول می‌تواند تفاوت بین یک سازه ایمن و پایدار و یک پروژه پرخطا و پرهزینه را مشخص کند. بنابراین، آشنایی با این جدول و به‌کارگیری آن برای تمام مهندسان عمران، معماران و پیمانکاران ضروری است.
