گندله DRI-Grade یا BF-Grade؟ راهنمای انتخاب مهندسی برای واحد شما
اول صورتِ مسأله: چرا گرید گندله مهم است؟
مسیر تولید شما تعیین‌کنندهٔ گرید گندله است:
- DRI→EAF (احیای مستقیم → کوره قوس الکتریکی): نیازمند گندله با Fe بالا، FeO کنترل‌شده، تخلخل (Porosity) و دانه‌بندی مناسب برای نفوذ گاز و متالیزاسیون.
- BF→BOF (کوره بلند → کنورتور): نیازمند گندله با Basicity هدف، CCS و استحکام حرارتی بالا تا در بستر داغِ کوره بلند رفتار پایداری داشته باشد.
🔗 برای دیدن موجودی و استعلام قیمت روز: گندله آهن
🔗 برای شناخت خوراک بالادستی: کنسانتره سنگ‌آهن
«هر کسی را بهر کاری ساختند» — DRI-grade را به کار DRI بگذارید و BF-grade را برای BF!
واژه‌نامهٔ سریع (اصطلاحات انگلیسیِ عرف)
- DRI (Direct Reduction – احیای مستقیم)
- BF (Blast Furnace – کوره بلند)
- EAF (Electric Arc Furnace – کوره قوس الکتریکی)
- BOF (Basic Oxygen Furnace – کنورتور اکسیژنی)
- Fe (Total Iron – آهن کل)، FeO (Ferrous Oxide – اکسید آهن دو ظرفیتی)
- Basicity (بازیسیته)
- CCS (Cold Compression Strength – استحکام فشاری سرد)
- TI/AI (Tumble/Abrasion Index – اندیس ریزش/سایش)
- Porosity (تخلخل)، Size Distribution (توزیع اندازه)
جدول مقایسهٔ فنی DRI-Grade vs BF-Grade (نمایه‌ای و متداول)
مقادیر دقیق وابسته به برند/فرآیند است؛ هنگام خرید، MTC/COA را معیار قرار دهید.
| شاخص / ویژگی | DRI-Grade Pellet | BF-Grade Pellet |
|---|---|---|
| هدف فرآیندی | احیای مستقیم → EAF | کوره بلند → BOF |
| Fe (آهن کل) | بالاتر (مزیت در متالیزاسیون) | بالا، اما تمرکز روی Basicity / رفتار ذوب |
| FeO | کنترل‌شده / پایین برای متالیزاسیون | اهمیت کمتر نسبت به DRI |
| Basicity (بازیسیته) | معمولاً نزدیک به بی‌شار (Acid) | هدف‌گذاری‌شده (Fluxed) |
| CCS | مناسب حمل / شارژ DRI | بالا برای دوام در بستر BF |
| TI / AI | کم‌ریزش / کم‌سایش برای افت کمتر | کم‌ریزش / کم‌سایش، حساس به حرارت |
| Porosity | بالا / بهینه برای نفوذ گاز | بهینه برای نفوذپذیری بستر |
| Size Distribution | یکنواخت برای بسترهای احیایی | یکنواخت، سازگار با سینتر / کلوخه |
| تمرکز شیمیایی | Fe بالا، FeO کنترل‌شده، گَنگ پایین | Basicity، پایداری حرارتی / مکانیکی |
| ریسک جابه‌جایی | کاهش راندمان و افزایش مصرف گاز | اختلال در کوره بلند / سرباره |
برگهٔ آنالیز (MTC/COA) را چطور بخوانیم؟
Fe را با هدف واحد تطبیق دهید؛ هرچه بالاتر، بهتر (در محدودهٔ اقتصادی).
FeO برای DRI حیاتی است؛ بالا بودنش متالیزاسیون را سخت و مصرف گاز را زیاد می‌کند.
SiO₂/Al₂O₃ (گَنگ) هرچه پایین‌تر بهتر؛ روی شار، انرژی و سرباره اثر دارد.
CCS/TI/AI را کنار لجستیک و نوع شارژ بسنجید تا شکستگی/ریزدانگی (Fines) مدیریت شود.
برای BF-grade، Basicity هدف را حتماً چک کنید.
همسویی با مسیرهای تولید و انرژی/CO₂
- در DRI→EAF، کیفیت DRI-grade مستقیم روی مصرف گاز، نرخ متالیزاسیون و زمان ذوب EAF اثر می‌گذارد.
- در BF→BOF، گرید BF-grade بر پایداری بستر، سرباره و مصرف کک/شار اثرگذار است.
- در گذار به فولاد سبز، کیفیت گندله یک اهرم مؤثر برای کاهش CO₂ است.
- بیشتر بخوانید: HIsarna
سناریوهای عملی انتخاب
واحد DRI با محدودیت گاز: به Fe بالا و FeO کنترل‌شده اولویت بده تا مصرف انرژی پایین بیاید.
BF با چالش سرباره/نفوذپذیری: روی Basicity هدف، CCS بالا و Size یکنواخت تمرکز کن.
محدودیت‌های لجستیک/شکستگی: TI/AI بهتر می‌تواند افت (Fines) و گردوغبار را کم کند.
🔗 اگر خروجی شما DRI/HBI است: خرید آهن اسفنجی
خطاهای رایج که هزینه‌سازند
«این هم گندله است دیگر!» — جابه‌جایی DRI-grade و BF-grade راندمان را زمین می‌زند.
بی‌توجهی به FeO در DRI: گاز می‌سوزانید ولی متالیزاسیون بالا نمی‌رود.
نادیده گرفتن Basicity/CCS در BF: بستر ناپایدار و سرباره دردسرساز می‌شود.
بی‌توجهی به TI/AI: شکستگی و ریزدانگی بالا، افت عملیاتی و گردوغبار.
ابهام در تر/خشک (Wet/Dry Basis) و دعوای تسویه!
چک‌لیست خریدِ هوشمند
- مسیر تولیدم چیست؟ DRI→EAF یا BF→BOF
- Fe، FeO، SiO₂/Al₂O₃، P/S مطابق نیاز؟
- CCS، TI/AI، Size/Porosity متناسب با لجستیک و شارژ؟
- برای BF: Basicity هدف محقق است؟
- MTC/COA واقعی هر محموله دریافت شده؟
- مفاد قرارداد: Premium/Penalty، Wet/Dry Basis، Incoterms (FOB/CFR/CIF) شفاف است؟
- برنامهٔ QC: اگر حساس است، آزمون تأییدی (Third-party) بگیرید.
CTA: امروز ببینید چه برندهایی موجود است: گندله آهن
جمع‌بندی
اگر بخواهیم با یک جمله ببندیم: DRI-grade را برای احیای مستقیم بخرید و روی Fe بالا، FeO کنترل‌شده، Porosity و Size تمرکز کنید؛ BF-grade را برای کوره بلند بخرید و روی Basicity، CCS و پایداری حرارتی/مکانیکی دست بگذارید. انتخاب درست یعنی مصرف انرژی کمتر، راندمان بالاتر و CO₂ پایین‌تر. «اندازه نگه‌دار که اندازه نکوست» — وقتی شاخص‌ها اندازه باشند، خط تولید هم اندازه می‌شود.
سوالات متداول
معمولاً خیر؛ هر گرید برای فرایند خودش بهینه شده است. جابه‌جایی، افت راندمان و هزینه‌های پنهان می‌آورد.
برای DRI-grade: Fe بالا، FeO کنترل‌شده. برای BF-grade: Basicity هدف و کنترل گَنگ برای رفتار مناسب سرباره.
CCS، TI/AI، Size/Porosity. این‌ها شکستگی، گردوغبار، نفوذ گاز و پایداری بستر را تعیین می‌کنند.
کیفیت بهتر → متالیزاسیون/ذوب کارآمدتر → سوخت کمتر و CO₂ پایین‌تر.
از صفحهٔ گندله آهن؛ اگر خروجی شما DRI/HBI است، خرید آهن اسفنجی را هم ببینید.
