لجستیک و انبارداری گندله آهن | کنترل رطوبت، شکستگی (Fines) و ایمنی
گندله آهن به‌عنوان ماده اولیه حیاتی در تولید فولاد، نیازمند مدیریت صحیح در حمل‌ونقل و انبارداری است. ویژگی‌های فیزیکی گندله (شکل کروی، حساسیت به رطوبت و شکستگی) باعث می‌شود که رعایت اصول لجستیک در کاهش اتلاف محصول، گردوغبار و ریسک‌های ایمنی نقش کلیدی داشته باشد.
رطوبت بهینه و اثر آن بر گندله
یکی از مهم‌ترین عوامل در کیفیت گندله در زنجیره تأمین، میزان رطوبت است.
- رطوبت بالا → افزایش چسبندگی، ایجاد گل و لجن در مسیر حمل، دشواری تخلیه.
- رطوبت پایین → شکنندگی بیشتر، تولید گردوغبار و افزایش Fines.
میزان رطوبت بهینه برای گندله در بیشتر واحدهای احیای مستقیم حدود ۲ تا ۴٪ است. این مقدار به حفظ استحکام فشاری سرد (CCS) کمک کرده و از شکستگی در مسیر حمل جلوگیری می‌کند.
✅ پیشنهاد: قبل از بارگیری، پوشش‌دهی محموله با روکش ضد آب یا اسپری محلول‌های ضد گردوغبار انجام شود.
کاهش شکستگی: تجهیزات و روش‌ها
شکستگی یا تولید Fines در گندله، علاوه بر کاهش کیفیت شارژ، باعث مشکلاتی مثل افت راندمان در احیای مستقیم (DRI) و افزایش گردوغبار می‌شود.
برای کاهش شکستگی توصیه می‌شود:
انتخاب تجهیزات مناسب بارگیری/تخلیه
نوار نقاله با زاویه و سرعت کنترل‌شده
استفاده از سیستم‌های شوت (Chute) با طراحی ضد ضربه
حداقل‌کردن ارتفاع سقوط گندله
استفاده از واگن یا کامیون با کف صاف و بدون لبه‌های تیز
پرهیز از تخلیه ناگهانی و فشار بیش از حد روی Stockpile
نصب سیستم مه‌پاش یا اسپری برای کنترل گردوغبار
چیدمان انبار و Stockpile
چیدمان مناسب انبار گندله می‌تواند تا حد زیادی از اتلاف و آسیب جلوگیری کند.
| عامل | توصیه |
|---|---|
| محل انبار | سطح صاف، زهکشی مناسب، دور از آب‌های سطحی |
| ارتفاع Stockpile | حداکثر ۱۰ متر برای جلوگیری از فشار بیش از حد |
| روش انباشته‌سازی | Chevron Stacking یا Windrow |
| پوشش محافظ | چادر صنعتی یا سقف سبک برای جلوگیری از بارش مستقیم |
| دسترسی ماشین‌آلات | مسیر مشخص برای بارگیری و تخلیه ایمن |
ایمنی در بارگیری و تخلیه
ایمنی در عملیات لجستیکی گندله حیاتی است، به‌خصوص با توجه به گردوغبار و وزن بالای محموله‌ها.
- استفاده از تجهیزات حفاظت فردی: ماسک فیلتر‌دار، عینک ایمنی، دستکش و کفش ایمنی.
- آموزش اپراتورها: نحوه تخلیه ایمن، رعایت ارتفاع مجاز سقوط گندله.
- سیستم اطفای حریق در نزدیکی انبارها و نقاط بارگیری.
- پایش گردوغبار و رطوبت در محیط انبار برای سلامت پرسنل.
- نصب سیستم اعلام خطر و هشدار واژگونی در جرثقیل و ماشین‌آلات بارگیری.
جمع‌بندی
مدیریت صحیح لجستیک گندله آهن شامل کنترل رطوبت، انتخاب تجهیزات مناسب برای جلوگیری از شکستگی، طراحی اصولی Stockpile و رعایت نکات ایمنی است. توجه به این موارد باعث کاهش اتلاف، افزایش کیفیت محصول و کاهش ریسک‌های عملیاتی می‌شود و در نهایت بهره‌وری زنجیره تأمین فولاد را ارتقا می‌دهد.
رطوبت ایده‌آل: ۲–۴٪
کاهش شکستگی: تجهیزات بارگیری استاندارد، کاهش ارتفاع سقوط
انبار مناسب: سطح صاف، ارتفاع ≤۱۰ متر، روش Chevron
ایمنی: PPE کامل، سیستم مه‌پاش، آموزش اپراتورها
❓ سوالات متداول
معمولاً بین ۲ تا ۴ درصد. کمتر از این مقدار شکستگی و گردوغبار را زیاد می‌کند، بیشتر از این مقدار باعث چسبندگی و مشکلات تخلیه می‌شود.
با استفاده از تجهیزات بارگیری مناسب، کنترل سرعت نوار نقاله، کاهش ارتفاع سقوط و طراحی صحیح شوت‌ها می‌توان شکستگی را به حداقل رساند.
بله. پوشش مناسب (چادر صنعتی یا سقف سبک) از نفوذ باران و افزایش رطوبت جلوگیری می‌کند و کیفیت گندله را حفظ می‌کند.
ماسک فیلتر‌دار، عینک ایمنی، آموزش اپراتورها، سیستم مه‌پاش و پایش گردوغبار از اقدامات حیاتی هستند.
