🧱 فرمول محاسبه قیمت کنسانتره آهن | آموزش گام‌به‌گام برای کارشناسان خرید و فروش
قیمت‌گذاری کنسانتره سنگ‌آهن یکی از مهم‌ترین مراحل در زنجیره تولید فولاد است.
برای کارشناسان خرید و فروش در شرکت‌های معدنی، دانستن دقیق فرمول محاسبه قیمت کنسانتره آهن اهمیت زیادی دارد؛ چراکه کوچک‌ترین اشتباه در محاسبه، می‌تواند میلیون‌ها تومان اختلاف در قراردادها ایجاد کند.
در این مقاله از آهن معدن به زبان ساده و کاربردی توضیح می‌دهیم که فرمول قیمت‌گذاری کنسانتره آهن چگونه محاسبه می‌شود، چه عواملی بر آن تأثیر دارند و چگونه می‌توان با اصلاح عیار، نرخ نهایی را دقیق‌تر برآورد کرد.
در انتهای مقاله هم لینک چند مطلب مرتبط مثل گندله آهن، آهن اسفنجی و کنسانتره چادرملو را برای مطالعه‌ی بیشتر قرار داده‌ایم.
فرمول پایه محاسبه قیمت کنسانتره آهن
در قراردادهای داخلی ایران، قیمت کنسانتره معمولاً درصدی از قیمت شمش فولاد (به‌ویژه شمش فولاد خوزستان) در نظر گرفته می‌شود.
به‌صورت ساده، فرمول زیر مبنا قرار می‌گیرد:
قیمت کنسانتره آهن = درصد مشخص × قیمت شمش فولاد
این درصد معمولاً بین ۱۶ تا ۱۹ درصد متغیر است.
برای مثال، اگر قیمت شمش فولاد خوزستان ۲۵,۰۰۰ ریال باشد و عدد توافقی ۱۸٪ تعیین شود:
۲۵,۰۰۰ × ۰.۱۸ = ۴,۵۰۰ ریال به ازای هر کیلوگرم کنسانتره آهن
عوامل مؤثر بر قیمت نهایی
فرمول بالا پایه است، اما پارامترهای فنی و کیفی زیادی می‌توانند آن را تغییر دهند. در ادامه مهم‌ترین عوامل را مرور می‌کنیم:
| عامل | توضیح |
|---|---|
| عیار (Fe) | هرچه عیار کل بیشتر باشد، قیمت نیز بالاتر می‌رود. مثلاً کنسانتره با عیار ۶۷ درصد از کیفیت و ارزش بالاتری برخوردار است. |
| رطوبت (H₂O) | رطوبت زیاد وزن مؤثر را کاهش می‌دهد و معمولاً جریمه قیمتی دارد. |
| FeO و SiO₂ | درصد بالای اکسید آهن یا سیلیس نشان‌دهنده ناخالصی است و از قیمت می‌کاهد. |
| هزینه حمل (Freight) | در قراردادهای داخلی معمولاً جداگانه محاسبه می‌شود. |
| نرخ ارز و شاخص جهانی (IODEX) | در معاملات صادراتی، نرخ دلار و شاخص پلاتس ۶۲٪ نقش مهمی دارند. |
به‌عنوان نمونه، در محصولاتی مثل کنسانتره چادرملو این پارامترها با دقت آزمایشگاهی اندازه‌گیری می‌شوند تا مبنای شفاف برای قیمت‌گذاری وجود داشته باشد.
مثال عددی از محاسبه قیمت
فرض کنید:
- قیمت شمش فولاد خوزستان = ۲۶,۰۰۰ ریال
- درصد قرارداد = ۱۷٪
- رطوبت = ۸٪ (با جریمه ۰.۵٪)
ابتدا قیمت پایه محاسبه می‌شود:
۲۶,۰۰۰ × ۰.۱۷ = ۴,۴۲۰ ریال
سپس جریمه رطوبت را کسر می‌کنیم:
۴,۴۲۰ × ۰.۰۰۵ = ۲۲ ریال
در نتیجه قیمت نهایی کنسانتره آهن ≈ ۴,۳۹۸ ریال به ازای هر کیلوگرم خواهد بود.
تعدیل قیمت بر اساس عیار (Fe)
اگر عیار واقعی محموله با عیار مبنا تفاوت داشته باشد، از ضریب اصلاحی عیار استفاده می‌شود:
قیمت تعدیل‌شده = قیمت پایه × (عیار واقعی ÷ عیار مبنا)
مثلاً اگر عیار واقعی ۶۵.۲٪ و عیار مبنا ۶۶٪ باشد:
۴,۵۰۰ × (۶۵.۲ ÷ ۶۶) = ۴,۴۴۵ ریال
به این ترتیب، هر ۰.۵ درصد تغییر در عیار می‌تواند تأثیر محسوسی بر ارزش نهایی داشته باشد.
این مفهوم در زنجیره بعدی تولید، یعنی گندله آهن و آهن اسفنجی نیز وجود دارد.
تأثیر بازار جهانی (IODEX)
در معاملات صادراتی، مبنای قیمت‌گذاری شاخص جهانی Platts IODEX 62% است.
فرمول به شکل زیر نوشته می‌شود:
قیمت کنسانتره = (IODEX × درصد × نرخ دلار) ± هزینه حمل و بیمه
مثلاً اگر:
- IODEX = 120 دلار
- درصد = 70٪
- نرخ دلار = 580,000 ریال
نتیجه برابر است با:
۱۲۰ × ۰.۷ × ۵۸۰,۰۰۰ = ۴۸,۷۲۰,۰۰۰ ریال به ازای هر تن
این فرمول در شرکت‌هایی که کنسانتره صادراتی دارند (مانند چادرملو و گل‌گهر) مبنای قراردادهای بین‌المللی است.
جمع‌بندی
فرمول محاسبه قیمت کنسانتره آهن بستگی به چند متغیر کلیدی دارد:
- قیمت شمش فولاد (پایه محاسبه)
- عیار و رطوبت واقعی محصول
- شاخص جهانی IODEX
- نرخ ارز و شرایط حمل
برای تخمین دقیق‌تر قیمت روز، پیشنهاد می‌شود به صفحات زیر مراجعه کنید:
سوالات متداول
معمولاً بین ۱۶ تا ۱۹ درصد قیمت شمش فولاد خوزستان مبنا قرار می‌گیرد.
بله، در قراردادهای صادراتی نرخ دلار عامل تعیین‌کننده است.
رطوبت بیشتر باعث افت وزن مؤثر و کاهش قیمت نهایی می‌شود.
با ضریب (Fe واقعی ÷ Fe مبنا) در فرمول اصلی تعدیل می‌شود.
