تفاوت ST37 و ST52 | جدول مقایسه، کاربردها و راهنمای خرید مهندسی
ST37 و ST52 چه هستند؟
نام‌های ST37 و ST52 از استانداردهای قدیمی DIN (آلمان) آمده‌اند و در بازار ایران هنوز رایج‌اند. به‌طور تقریبی، ST37 به S235 و ST52 به S355 در استانداردهای جدید نزدیک‌اند. اگر بخواهیم ساده بگوییم:
- ST37: فولاد کم‌کربن با استحکام تسلیم پایین‌تر، فرم‌دهی عالی و قیمت اقتصادی‌تر.
- ST52: فولاد با استحکام بالاتر (High Strength)، مناسب سازه‌های سنگین و قطعات تحت بار.
نکتهٔ کاربردی: وقتی وزن سازه باید کم شود ولی استحکام حفظ گردد، ST52 معمولاً برنده است؛ اما وقتی فرم‌دهی و قیمت مهم‌تر است، ST37 می‌درخشد.
برای آشنایی با خانواده ورق‌های آلیاژی، مقالهٔ ورق آلیاژی چیست را ببینید.
جدول مقایسه فنی ST37 vs ST52
(ارقام معمول بازار برای ورق‌های ساختمانی؛ بسته به گرید/تولیدکننده ممکن است کمی تفاوت داشته باشد.)
| ویژگی | ST37 (تقریباً S235) | ST52 (تقریباً S355) |
|---|---|---|
| استحکام تسلیم (Yield) | ≈ 235 MPa | ≈ 355 MPa |
| مقاومت کششی (Tensile) | ≈ 360–510 MPa | ≈ 490–630 MPa |
| ازدیاد طول (Elongation) | ≈ 20–25% | ≈ 18–22% |
| جوش‌پذیری (Weldability) | بسیار خوب | خوب تا بسیار خوب |
| فرم‌دهی (Formability) | عالی | متوسط تا خوب |
| کاربرد غالب | سازه‌های عمومی، ورقکاری، قطعه‌سازی سبک | سازه‌های سنگین، شاسی و قطعات تحت بار |
| قیمت نسبی | اقتصادی‌تر | بالاتر از ST37 |
| گزینهٔ پوشش | رنگ / گالوانیزه (Galvanized) | رنگ / گالوانیزه (Galvanized) |
برای سازه‌های سنگین، ورق‌های نورد گرم انتخاب رایجی‌اند.
ترجمه اصطلاحات انگلیسی رایج:
Yield Strength (استحکام تسلیم): حدی که بعد از آن تغییر شکل دائمی می‌شود.
Tensile Strength (مقاومت کششی): بیشترین تنشی که ماده قبل از شکست تحمل می‌کند.
Formability (فرم‌دهی): قابلیت خم‌کاری/کشش بدون ترک.
Weldability (جوش‌پذیری): سازگاری با فرآیندهای جوشکاری.
چه زمانی ST37 بخریم و چه زمانی ST52؟
وقتی ST37 منطقی‌تر است:
- فرم‌دهی پیچیده، خم‌های تند، کشش عمیق (Deep Drawing)
- قطعه‌سازی سبک، پروفیل‌های نازک، سینی کابل، قطعات دکوراتیو
- محدودیت بودجه و حساسیت کمتر به بارگذاری شدید
وقتی ST52 انتخاب بهتری است:
- بارگذاری بالا، دهانه‌های بلند، تیرها/ستون‌ها، شاسی خودرو/ماشین‌آلات
- پروژه‌هایی که وزن مرده باید کاهش یابد (برای نصب آسان‌تر/به‌صرفه‌تر)
- سازه‌هایی که ایمنی حرف اول را می‌زند و ضرایب اطمینان بالاتر می‌خواهند
ورق گرم (Hot Rolled) یا ورق سرد (Cold Rolled)؟
نورد گرم (Hot Rolled – HR): سطح خشن‌تر، تلرانس بیشتر، مناسب سازه؛ بیشتر برای ST37/ST52 در ضخامت‌های بالاتر.
نورد سرد (Cold Rolled – CR): سطح صاف، تلرانس دقیق‌تر، مناسب قطعه‌سازی ظریف و رنگ‌کاری؛ ضخامت‌های پایین‌تر و ابعاد دقیق‌تر.
برای سازه‌های ST52، معمولاً HR رایج‌تر است. برای قطعه‌سازی ST37 با ظرافت سطحی، CR طرفدار دارد.
جوش‌پذیری، برشکاری و ماشین‌کاری
جوشکاری (Welding): هر دو گرید جوش‌پذیرند؛ ST37 به‌دلیل کربن کمتر، ریسک ترک‌جوش کمتری دارد. ST52 هم با انتخاب الکترود/سیم‌جوش مناسب عالی جواب می‌دهد.
برشکاری: برش پلاسما/اکسی‌سوخت/لیزر هر دو گرید را به‌خوبی می‌برد. ST52 به‌دلیل سختی بالاتر، لبه‌های برش گاهی نیاز به پرداخت دارد.
ماشین‌کاری (Machining): ST37 نرم‌تر و راحت‌تر تراش می‌خورد؛ ST52 مستحکم‌تر و ابزار را کمی بیشتر درگیر می‌کند.
استانداردهای تست جوش/خواص را در روش‌های آنالیز صنعتی مرور کنید.
پوشش‌دهی: رنگ، گالوانیزه و قلع‌اندود
رنگ (Paint/Coating): هر دو گرید قابل رنگ‌کاری‌اند؛ آماده‌سازی سطح (Shot Blast/Phosphate) کیفیت را بالا می‌برد.
گالوانیزه گرم یا الکتروگالوانیزه (Galvanized – GI): برای محیط‌های خورنده گزینهٔ خوبی است. اگر محیط خورنده است، خرید ورق گالوانیزه را بررسی کنید.
قلع‌اندود (Tinplate): تخصصی‌تر و برای مصارف بسته‌بندی/غذایی است (کمتر با ST37/ST52 مستقیم ترکیب می‌شود).
تلرانس، ضخامت و کنترل کیفیت (QC)
تلرانس ضخامت و ابعاد در HR نسبت به CR بیشتر است؛ اگر قطعه دقیق می‌خواهی، از CR استفاده کن.
کنترل کیفیت (QC): برای پروژه‌های حساس حتماً Mill Test Certificate (MTC) یا برگه آنالیز خواص مکانیکی/شیمیایی بگیر.
بازرسی ورودی: وزن تئوری vs باسکول، تست سختی/کشش در صورت نیاز، ضخامت‌سنجی.
«یک بار اندازه، ده بار استفاده» — یک‌بار QC دقیق بگیر تا ده بار خیال‌ات راحت باشد.
هزینه و در دسترس‌بودن
ST37 معمولاً مقرون‌به‌صرفه‌تر و در ضخامت/ابعاد متنوع‌تر به‌وفور موجود است.
ST52 قیمت بالاتری دارد، اما ممکن است در پروژه‌های سازه‌ای مصرف کلی فولاد را کاهش دهد (به‌خاطر استحکام بالاتر).
چک‌لیست انتخاب بین ST37 و ST52
- بارگذاری و ایمنی: دهانه‌ها، ممان اینرسی، ضریب اطمینان.
- فرم‌دهی: نیاز به خم تند/کشش عمیق دارید؟ ST37 بهتر است.
- وزن و نصب: اگر کاهش وزن کل مهم است، ST52.
- سطح و تلرانس: سطح صاف/تلرانس دقیق؟ CR. سازه سنگین؟ HR.
- هزینه کل مالکیت (TCO): فقط قیمت هر کیلو را نبین؛ وزن مصرفی نهایی هم مهم است.
- QC/استاندارد: MTC، تست کشش، آنالیز شیمیایی و ضخامت‌سنجی را بگیرید.
نمونه‌های کاربردی واقعی
سازه‌های صنعتی/سوله‌ها: ستون/تیر اصلی → ST52؛ میل‌مهار/تیر فرعی → ST37 کافی است.
خودروسازی/شاسی: ST52 به‌خاطر استحکام بالاتر، انتخاب رایج‌تری است.
قطعه‌سازی لوازم خانگی/پانل‌ها: ST37 با ورق CR به‌علت سطح صاف و فرم‌دهی بهتر.
جمع‌بندی
اگر بخواهیم با یک جمله ببندیم: ST37 برای کارهای عمومی و فرم‌دهی عالی با قیمت اقتصادی، ST52 برای سازه‌های تحت بار و کاهش وزن کلی سازه. «هر کسی را بهر کاری ساختند» — با انتخاب درست، پروژه‌ات هم امن‌تر می‌شود، هم به‌صرفه‌تر. برای استعلام قیمت روز، موجودی و مشاوره انتخاب، از صفحهٔ خرید ورق آهن اقدام کنید.
سوالات متداول
هیچ‌کدام «بهترِ مطلق» نیستند. اگر بارگذاری بالاست و وزن مهم است، ST52؛ اگر فرم‌دهی و قیمت اهمیت دارد، ST37.
بله؛ ST37 به‌خاطر کربن کمتر، ریسک ترک‌جوش پایین‌تری دارد. ST52 هم با فیلر مناسب به‌خوبی جوش می‌خورد.
از Cold Rolled (نورد سرد) استفاده کنید؛ برای سازه‌های سنگین، Hot Rolled (نورد گرم) منطقی‌تر است.
چگالی هر دو تقریباً یکسان است؛ تفاوت در استحکام و رفتار مکانیکی است، نه وزن واحد حجم.
سازه‌های سنگین، دهانه‌های بلند، جاهایی که می‌خواهید مقطع کوچک‌تر با همان مقاومت داشته باشید.
