تعرفه ۱۳۰ دلاری عراق بر واردات میلگرد؛ چالشی تازه برای صادرات فولاد ایران
این روزها ضرب‌المثل معروف «گل بود به سبزه نیز آراسته شد» حال‌وروز صادرکنندگان فولاد ایرانی را توصیف می‌کند. خبر جدیدی که اخیراً صنعت فولاد کشور را درگیر کرده، وضع تعرفه سنگین ۱۳۰ دلاری عراق بر واردات میلگرد (Rebar) است.
چرا تعرفه واردات میلگرد عراق خبرساز شد؟
دولت عراق، تیرماه ۱۴۰۴ به‌طور ناگهانی تصمیم به افزایش تعرفه واردات میلگرد گرفت. این تصمیم از سوی کارشناسان به‌عنوان تلاشی برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی عراقی ارزیابی شده است. با این حال، صنعت فولاد ایران که مدت‌ها روی این بازار حساب باز کرده بود، حالا با مشکلی بزرگ روبه‌رو شده است.
تاثیر تعرفه جدید عراق بر صادرات فولاد ایران
کاهش رقابت‌پذیری میلگرد ایرانی در بازار عراق
تعرفه ۱۳۰ دلاری بر هر تن میلگرد موجب افزایش حدود ۱۵ درصدی قیمت نهایی برای مصرف‌کنندگان عراقی شده است. این موضوع باعث شده تا میلگردهای ایرانی در مقایسه با محصولات ترکیه‌ای و کشورهای آسیای میانه که تعرفه کمتری دارند، جذابیت کمتری برای بازار عراق داشته باشند.
لغو قراردادهای صادراتی ایران به عراق
این تعرفه جدید، تأثیر منفی سریعی داشته و باعث لغو یا تعلیق قراردادهای ماه‌های اخیر صادرکنندگان ایرانی شده است. «هرچه رشته بودیم، پنبه شد» دقیقاً مصداق حال فولادسازان ایرانی است که ماه‌ها برای عقد این قراردادها تلاش کرده بودند.
اهمیت بازار عراق برای فولادسازان ایرانی
بازار عراق از دیرباز یکی از حیاتی‌ترین بازارهای هدف برای صادرات میلگرد و دیگر محصولات فولادی ایران بوده است. این کشور سالانه حدود ۲ میلیون تن میلگرد مصرف می‌کند که ایران سهم قابل توجهی از آن را در اختیار داشت. کاهش سهم ایران در این بازار می‌تواند زنجیره تولید و صادرات فولاد کشور را با چالش جدی مواجه کند.
واکنش انجمن فولاد ایران به تعرفه عراق
انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران (ISPA) بلافاصله به این تصمیم واکنش نشان داده و از وزارت صمت خواستار پیگیری و رایزنی فوری با مقامات عراقی شد. به عقیده این انجمن، این تصمیم می‌تواند تأثیر دومینویی بر کل صنعت فولاد ایران داشته باشد.
راهکارهای پیشنهادی برای مقابله با چالش تعرفه
کارشناسان صنعت فولاد برای مقابله با این چالش چندین راهکار ارائه داده‌اند:
- متنوع کردن بازارهای صادراتی: به قول معروف «همه تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد نگذاریم». باید به دنبال بازارهای جایگزین مثل پاکستان، افغانستان یا آسیای مرکزی باشیم.
- افزایش ارزش افزوده محصولات: تولید و صادرات میلگردهای خاص و آلیاژی می‌تواند هزینه‌های تعرفه‌ای را کاهش دهد.
- رایزنی‌های دیپلماتیک: وزارت خارجه باید در این خصوص وارد عمل شده و مذاکرات مؤثری را انجام دهد.
نقش صادرات سنگ آهن و کنسانتره در کاهش فشار تعرفه‌ها
با توجه به محدودیت‌های جدید در صادرات میلگرد به عراق، تقویت صادرات محصولات پایه‌ای فولاد مثل سنگ آهن و کنسانتره آهن می‌تواند گزینه مناسبی برای جبران بخشی از این ضرر باشد. ایران ظرفیت بالایی در تولید و صادرات کنسانتره دارد و توجه به این بازار می‌تواند راه‌حلی مناسب و بلندمدت برای کاهش فشارهای صادراتی باشد.
این اتفاقات تلنگری است به صنعت فولاد کشور که همیشه برای مقابله با چالش‌های ناگهانی آماده بوده و نگاه استراتژیک به بازارهای مختلف داشته باشد.
